Yirmi Yaş Dişleri
Yirmi Yaş Dişleri Nedir?
Yirmi yaş dişleri, ağzınızın en arkasında yer alan üçüncü azı dişleridir. Üst ve alt çenelerin her iki yanında yer alan bu dişler toplam 4 tanedir. Aynı zamanda ağızda çıkan son kalıcı dişlerdir.
Genellikle yirmili yaşların başlarındayken gelirler. Çoğu insanın yirmilik yaş dişi 17-25 yaş arasında çıkar. Bazı insanların hiç yirmilik yaş dişleri çıkmayabilir.
Yirmi yaş dişleri sağlıklı ve düzgün bir şekilde hizalandığında herhangi bir sorun yaşanmaz, hatta ağız için değerli birer varlık olurlar. Ancak sıklıkla yanlış hizalanırlar veya tam olarak süremezler. Ağzınızda bunları barındıracak kadar yer kalmaz. Ağrıya, enfeksiyona veya diğer rahatsızlıklara neden olabilirler. Bu nedenle çoğunlukla çekilmeleri gerekebilir.
Yirmilik Yaş Dişleri Ne İşe Yarar?
Günümüzde insanların artık daha küçük çeneleri var ve çoğumuz bu geç ortaya çıkan yirmilik dişlerle sorun yaşıyoruz. Ağızda sadece 28 diş için yer olduğuna göre yirmilik yaş dişlerinin amacı nedir?
Esasında yirmilik dişler daha kolay çiğnememize yardımcı olmak içindir. Bir zamanlar insanların beslenmesi dişleri aşındıran bir şekildeydi. Sert gıdaları çiğnemek zorunda kalan insanlar için bu dişler yedek olarak iş görüyordu ve gerekliydi. Günümüzde beslenmemiz farklılaşmıştır. Daha yumuşak gıdalarla besleniyoruz ve ağız bakımımız daha iyi bir durumda. Her iki faktör diş kaybetme olasılığımızı azaltıyor. Ayrıca, insan çenesi bir zamanlar daha genişti ve bu son azı dişlerine yer vardı. Günümüzde çeneler daha küçüktür ve bazen son azı dişlerinin çıkması için yeterince yer kalmaz Çiğneme yapmak için esas olan birinci ve ikinci azı dişlerimizi kullanıyoruz. Bu nedenle üçüncü azı dişlerinin olmaması zorlanmadan yemek yememizi engellemiyor.
Bugün, yirmilik dişleri pek bir amaca hizmet etmiyor ve çoğu zaman yarardan çok zarara yol açıyorlar. Ağrıya, enfeksiyona veya diğer rahatsızlıklara neden olabiliyorlar.
Ne Zaman Çıkarlar?
Yirmilik dişler genellikle yetişkinlik yıllarının başlarında, 17 ile 25 yaş arasında çıkarlar. Dişlerimizin tümü aynı anda çıkmadığı gibi, yirmi yaş dişleri de hemen çıkmayabilir. Bazı insanlarda yirmilik yaş dişleri daha erken çıkarken bazılarında daha sonra sürebilir. Bazı insanların ise hiç yirmilik yaş dişleri çıkmayabilir.
Yirmilik yaş dişlerinin çıkması sırasında bazı insanlar hiçbir belirti yaşamazken, diğerleri ağrı ya da sızı hissedebilir.
Yirmilik Yaş Dişleri Çekilmeli midir?
Yirmilik yaş dişleri düzgün çıkmış ve bir sorun yaşatmamış gibi görünebilir. Ancak yirmilik dişlerler ilgili sorunlar bir anda ortaya çıkmaz. Normal olarak çıkan yirmilik dişler de hastalığa yatkın olabilir. Zaman içinde sorunlara yol açabilirler. Gelecekte olası sorunları önlemek için, yirmilik yaş dişlerinin çekilmesi gerekebilir. Dolayısıyla yetişkin kişilerin hiçbir sorun olmasa bile yirmilik yaş dişleri ile ilgili bir ağız ve çene cerrahına muayene olması önerilmektedir. Çene cerrahları, yapılan klinik muayenede çekilecek röntgen filmiyle birlikte yirmilik dişlerinizin durumunu değerlendirir ve çekilip çekilmemesine karar verir.
Bir yirmilik yaş dişinin büyümesi için yeterince yer yoksa, gömülü olarak kalmışsa, olması gereken pozisyonda değilse, ağrı, enfeksiyon veya diğer diş problemlerine yol açmışsa muhtemelen çekilmeleri gerekecektir. İşe yaramayan yirmilik dişleri ağızda tutmak sağlam dişlerinizin de kaybına yol açabilir. Yirmilik yaş dişleri çenenin en arkasında yer aldıkları için çoğunlukla temizlenmeleri zordur. Dolayısıyla çürümeye meyillidirler, enfeksiyona yol açabilirler.
Yirmilik yaş dişleri şu nedenlerden dolayı çekilebilir:
Gömülü olma: Yirmilik yaş dişlerinin çekilmesinin en yaygın nedeni gömülü olmasıdır. Yani diş etinin dışına çıkamamasıdır. Gömülü yirmi yaş dişi, ağız ortamına çıkamamış, üzeri diş eti ile örtülü dişlerdir. Ağızda yeterince yer kalmadığı zaman çene kemiği veya diğer dişler yirmi yaş dişlerinin çıkmasını engeller ve bu dişler dişeti çizgisinin altında sıkışıp kalırlar. Bu durum ağrıya, şişliğe ve enfeksiyona yol açabilir.
Yanlış hizalanma: Yirmi yaş dişleri yanlış açıdan gelebilir. Bu durumda diğer dişlere baskı yapabilir. Çapraşıklığa veya diğer dişlerin yer değiştirmesine, ağız ağrısına ve ısırık sorunlarına neden olabilirler. Diğer dişleri düzeltmek için tedavi bile gerekebilir.
Çürükler: Yirmilik dişlerin temizliği zordur, dolayısıyla daha kolay enfekte olur. Çürümeye ve diş eti hastalıklarına daha eğilimlidirler. Yirmilik yaş dişleri etrafında kistler oluşabilir.
Ne Zaman Çekilmelidir?
Yirmilik dişleriniz size ağrı ve rahatsızlık veriyorsa, diş hekiminize görünün. Erken tedavi, daha sonra daha büyük problemler yaşama riskinizi büyük ölçüde azaltır.
Eğer yirmilik dişlerinizin çıkarılması gerekiyorsa, bunu daha gençken yapmak daha kolaydır. Çünkü gençken yirmilik yaş diş kökleri henüz tam olarak gelişmemiştir, diş etlerinizin etrafındaki kemikler daha yumuşaktır. Bu dişleri çıkarmak daha kolaydır. İlerleyen yaşlarda diş çekimi daha zordur ve iyileşme süresi daha uzundur. Bu nedenle ileride olabilecek ağrılı ve daha karmaşık bir ekstrasyondan kaçınmak için yirmilik dişlerin daha gençken çekilmeleri daha uygundur.
20 Yaş Diş Çekimi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Yirmi yaş dişi çekimi cerrahi bir işlemdir. Çekim işlemi bir çene cerrahı veya diş hekimi tarafından yapılır. Yirmilik diş çekilmeden önce, dişler ve çevresindeki doku lokal anestezi ile uyuşturulur. Dolayısıyla çekim sırasında herhangi bir ağrı hissetmezsiniz.
Tamamen çıkmış bir yirmilik dişin çekimi diğer dişler gibi kolay olabilir. Ancak diş etlerinin altında bulunan ve çene kemiğine gömülü olan yirmilik dişin çekimi daha zordur. Bunun için diş etlerine bir kesik yapılması ve ardından çıkarılması gerekir.
Yirmilik diş çekimi sonrası biraz ağrı ve şişlik olabilir. Normalde birkaç gün içinde geçer. Eğer uzun süreli veya şiddetli ağrı, şişme, kanama veya ateşiniz varsa diş hekiminizi aramanız gerekir.
Yirmi yaş dişlerinin çekilmesinden sonra tamamen iyileşmesi iki haftayı bulabilir. Gençlerde iyileşme daha hızlı ve sorunsuz olurken, ilerleyen yaşlarda daha zor olmaktadır. Yaraya uygun şekilde bakmak, bir kişinin olabildiğince çabuk iyileşmesine yardımcı olacaktır.
Diş çekimi sonrası kanamalara yol açabileceği için mümkün olduğunca tükürmemelidir. Anestezinin yarattığı uyuşukluk geçene kadar besin tüketiminden kaçınılmalıdır. Yara iyileşinceye kadar sert gıdalar tüketmekten ve dişlerin çekildiği bölgeye baskı uygulamaktan kaçınılmalıdır. Şişliği alması için buz terapisi uygulanabilir. Dişler fırçalandıktan sonra antiseptik gargara yapmak acıyı azaltacak, iyileşmede yararlı olacaktır. Bir diğer önemli husus sigara kullanılmamasıdır. Sigara, iyileşmeyi geciktirir. Bu nedenle ilk 24 saat hiç sigara kullanılmamalıdır.